سخنرانی دکتر محمود نیلی احمدآبادی در نشست مشترک هیات ویژه گزارش ملی سیلابها با ESCAP
همکاران و مهمانان عزیز، خانمها و آقایان
به نمایندگی از هیأت ویژه گزارش ملی سیلابها و دانشگاه تهران، به کلیه شرکت کنندگان از دانشگاه‌ها، مؤسسات و سازمانهای ملی و بین المللی در کارگاه اشتراک دانش و توسعه ظرفیت در زمینه همکاری منطقه‌ای و جنوب- جنوب و برای مدیریت خطر سیل در جمهوری اسلامی ایران خوشامد عرض می‌نمایم. سیل یکی از جدی ترین مخاطرات طبیعی برای انسان است و نه فقط کشورهای در حال توسعه بلکه کشورهای پیش رفته را نیز تهدید می‌کند. سیل تهدید عمده‌ای برای حیات انسان است و شرایط خطرناکی را ایجاد می‌کند که هر ساله انسان‌های بسیاری د ر مناطق در معرض خطر سیل، در معرض آن قرار می‌گیرند. بر اساس آمار سازمان ملل متحد امروزه اثرات اولیه و همچنین ثانویه و طولانی مدت سیلاب بیشترین پتانسیل خسارت را در بین تمام مخاطرات طبیعی در سراسر جهان دارد و بیشترین تعداد افراد را تحت تأثیر قرار داده است. فرآیندهای فیزیکی بروز سیل پیچیده است و حوادث شدید سیلاب به کشورهای در حال توسعه مربوط نمی‌شود و می‌تواند به پیشرفته‌ترین کشورها نیز آسیب برساند. ارزیابی جامع از خطرات سیل نیازی ضروری است تا که نیازمند مشارکت تمام اجزا در فرآیند برنامه ریزی، تصمیم گیری و یافتن راه حل های پایدار دارد.
بارشهای شدید اسفند ۹۷ و فروردین ۹۸ سیلابها را به مناطق وسیعی از کشور گسترش داد. براساس گزارشهای رسمی منتشرشده، در حدود ۲۰۰ شهر و ۴۳۰۰ روستا در ۲۵ استان کشور تحت تأثیر سیلابها قرار گرفتند؛ نزدیک به ۸۰ نفر از هموطنان جان خود را از دست دادند؛ بین ۱۰۰-۳۰ درصد ساکنان بیش از ۳۵۰ روستا و برخی از شهرها تخلیه شدند و ۴۰۰ هزار نفر به صورت اضطراری اسکان داده شدند؛ به بیش از ۱۵۰ هزار واحد مسکونی و نزدیک به ۱۵۰۰ مدرسه خسارت وارد شد؛ آب و برق چندهزار روستا، آب دهها شهر و گاز دهها هزار مشترک قطع شد و زیرساختهای مختلفی نظیر پل‌ها، جاده‌ها، شبکه‌های توزیع آب، برق و مخابرات، تأسیسات شهری و روستایی، مراکز درمانی و زیرساختهای کشاورزی صدمات جدی دیدند؛ به اراضی کشاورزی و باغ‌ها در حجم وسیع و در مقیاس صدها هزار هکتار خسارت وارد آمد؛ تلفات در بخش دام، طیور و آبزیان و خسارات به واحدهای صنعتی و صنفی نیز چشمگیر بود.
یک روش مفید برای درک آسیب پذیری افراد و محیط در معرض خطر سیلاب، شناسایی پارامترهای ایجاد کننده سیل است که می‌تواند به خطر جاری شدن سیلاب برای مردم، ساختمان‌ها و زیرساختهای جامعه را توصیف می‌کند. دولت جمهوری اسلامی ایران، زمان، بودجه و انرژی و اقدامات امدادی ارزشمند و زیادی را صرف به حداقل رساندن پیامدهای سیلاب کرده است. انجام ارزیابی ریسک سیلاب در ایران و ایجاد مجموعه‌ای از ارزیابی‌های جامع در برابر سیلاب و ایجاد ظرفیت و شناخت راه حل های پایدار تر موضوع مهمی برای مدیریت سیلاب در کشور است. آنچه در سیلابهای اخیر رخ داد، مسائل و پرسشهای زیادی را در زمینه موضوعاتی همچون علت بارشها و ارتباط آن با تغییرات اقلیم؛ چگونگی پیش‌ها و هشدارهای سیل؛ تاب آوری زیرساخت تاب مقابل سیلاب؛ تأثیر مدیریت بحران؛ آثار مثبت و منفی سیل بر محیط زیست سیل؛ بازگشت به حالت عادی و مدیریت ریسک را مطرح می‌کند. به دنبال وقوع وقایع سیلابی براساس حکمی از طرف رئیس محترم جمهوری اسلامی ایران "هیأت ویژۀ گزارش ملی سیلابها" قرار داده شد. این حکم شامل ۱۱۰ سوال در عرصه‌های مختلف است که به منظور پاسخگویی به آنها ۱۶ کارگروه تخصصی با مشارکت و همکاری حدود ۳۰۰ نفر از اعضای هیأت علمی، متخصصان و کارشناسان در سطح کشور در زمینه‌های محتلف مرتبط با سیل تشکیل شد که تعداد اعضا، همکاران و مشاوران: بیش از ۲۵۰ نفر (۱۵۸ عضو، ۷۸ همکار و ۱۴ مشاور)؛ همکاری ۵۴ دانشگاه ؛۱۲۱ استاد خارج از استان تهران و ۷۶ نفر از ۴ استان گلستان، فارس، لرستان و خوزستان می‌باشد.
.خلاصه فعالیت‌های هیأت از ابتدای تشکیل به شرح زیر است:
• تشکیل تیم مدیریت پروژه:
• تشکیل دبیرخانه (ارتباطات بین دستگاهی، تدارکات فنی و اجرایی، سیستم مدیریت زمان و هزینه)
• تشکیل کمیته همکاری‌های بین الملل
• نهایی سازی و تشکیل کارگروه‌ها با همکاری رؤسای کارگروه
• تشکیل مستمر و منظم جلسات هیأت و جلسه با دبیران کارگروه‌ها
• تمهید بازدیدهای استانی تیم مدیریتی و کارگروه‌های مطالعاتی
• برگزاری جلسات با سازمانهای مختلف
• عقد تفاهم با دانشگاه‌های مادر در استان‌های آسیب دیده (خوزستان، لرستان و گلستان) به منظور توسعه همکاری در چهارچوب وظائف هیأت
• راه اندازی سیستم مدیریت دانش و مستندسازی اطلاعات
• جمع آوری و به اشتراک گذاشتن تجربه سیل‌ها و رخدادهای مشابه در سطح ملی و بین المللی
• راه اندازی سایت هیات و سایر کانال‌های اطلاع رسانی و ارتباطی
• ارسال سوالات کارگروه‌ها و دریافت اطلاعات از سازمانها و نهادهای مختلف
• تهیه گزارشات مرحله اول و تهیه گزارشات مرحله دوم کارگروه‌ها
اهم اقدامات هیأت در حوزه تلفیق
• مطالعه تجربیات جهانی و تدوین روش شناسی انجام مطالعات
• تعیین ساختار گزارش نهایی
• تهیه شرح خدمات و زمان بندی انجام فعالیت‌ها
• تلفیق مطالعات مرحله اول کارگروه‌ها و تهیه گزارش روایت سیل
• اهم اقدامات هیأت در حوزه بین الملل
• دریافت گزارشات تجربیات موفق جهانی در زمینه مدیریت سیل
• برقراری ارتباط با سازمانها و دانشگاه‌های فعال در حوزه مدیریت سیل به منظور استفاده از تجربیات آنها
• تنظیم جلساتی با گروه‌های بین المللی برای هم اندیشی در ارتباط با مدیریت بحران سیل و نحوه استفاده از مشارکت آنها
• در انتها لازم می دانم از همکاری صمیمانه سازمان برنامه و بودجه؛ وزارت امور خارجه؛ نمایندگی سازمام ملل در تهران و نیز سازمانهای بین المللی مشارکت کننده در این کارگاه اشتراک دانش شامل
• Asian and Pacific Centre for the Development of Disaster Information Management (APDIM)/ESCAP office in Tehran, collaborating institutions: International Floods Initiative (IFI)/International Centre for Water Hazard and Risk Management (ICHARM) - Tokyo, Regional Integrated Multi-hazard Early Warning System (RIMES) – AIT/Bangkok, International Water Management Institute (CGIAR) – Colombo
تشکر نمایم. امید است مشارکت متخصصین داخلی و خارجی در این کارگاه بین المللی و بحث‌های صورت گرفته در آن زمینه ساز بهره گیری هر چه بیشتر از تجربیات بین المللی در مدیریت جامع سیل را فراهم ساخته و کمک موثری در تهیه پاسخ‌های مناسب برای سوالات مطرح شده از طرف ریاست محترم جمهور در زمینه سیل را فراهم نماید.
نظر شما :